12.B Avere o Essere? (Avere ve ya Essere)

1-) Tüm geçişli fiiller (doğrudan nesneye sahip fiiller) Avere yardımcı fiili ile yakın geçmişi oluşturur.

Il bambino ha finito l’esercizio. ( Cosa? ) – l’esercizio.
Çocuk egzersizi bitirdi. ( Ne? ) – egzersiz.

Mario ha sposato Marella. ( Chi? ) – Marella.
Mario, Marella ile evlendi. ( Kim? ) – Marella.

Ho studiato italiano tutto il giorno . ( Cosa? ) – italiano.
Bütün gün İtalyanca çalıştım. ( Ne? ) – İtalyanca.

Abbiamo incontrato Anna. ( Chi? ) – Anna.
Anna ile tanıştık. ( Kim? ) – Anna.

2-) Tüm dönüşlü fiiller yardımcı Essere yardımcı fiili ile yakın geçmişi oluşturur.

Mi sono alzata alle 6.00.
6.00’da kalktım.

Ci siamo conosciuti un mese fa.
Bir ay önce tanıştık.

3-) Hemen hemen tüm geçişsiz fiiller (doğrudan nesneye sahip olmayan fiiller) Essere yardımcı fiili ile yakın geçmişi oluşturur.
Bunlar arasında:

Questa borsa è costata molto.
Bu çanta çok pahalı oldu.

L’ascentore è salito al primo piano.
Asansör birinci kata çıktı.

Le vacanze sono cominciate ieri.
Tatil(ler) dün başladı.

a-) Durum fiilleri : stare (olmak), restare (kalmak), rimanere (kalmak)

Renata è restata a casa.
Renata evde kaldı.

Oliviero è rimasto in albergo.
Oliviero otelde kaldı.

b-) Hareket fiilleri : andare (gitmek), venire (gelmek), arrivare (varmak), partire (ayrılmak), tornare (dönmek), entrare (girmek), cadere (düşmek), uscire (çıkmak)

Siamo andati al mare.
Denize gittik.

Il treno è partito un’ora fa.
Tren bir saat önce ayrıldı.

c-) Değişim fiilleri : diventare (olmak), morire (ölmek), nascere (doğmak), invecchiare (yaşlanmak), niziare (başlamak, başlatmak), cominciare (başlamak), finire (bitmek)

Mio nonno è morto molto tempo fa.
Dedem uzun zaman önce öldü.

Ieri è nata mia nipote.
Yeğenim dün doğdu.

La festa è finita a mezzanotte.
Parti gece yarısı sona erdi.

d-) Konu olan kişiye özel bir referans olmadan kullanılan fiillerdir. Sonlu modlar 3. kişide tekil ve sınırsız şekilde kullanılır. piacere (beğenmek), dispiacere (hoşuna gitmemek), bastare (yetmek), parere (gözükmek), succedere (vuku bulmak), sembrare (gibi görünmek).

L’Islanda mi è piaciuta moltissimo.
İzlanda’yı çok beğendim.

Luca mi è sembrato un po’ triste.
Luca bana biraz üzgün görünüyordu.

4-) Birçok fiil düzensiz geçmiş zaman çekimine sahiptir.

Ho visto un bellissimo film.
Harika bir film izledim.

Siete venuti alla festa?
Partiye geldiniz mi?

Che è successo?
Ne oldu?